Besinler,
çeşitli kimyasal moleküllerin meydana getirdiği bileşiklerdir. Bir yiyeceğin besin
değeri içerdiği besin öğelerinin türü ve miktarına bağlıdır. Bu sebeple
yiyecekler görünüş ve lezzet bakımından olduğu kadar beslenme açısından da
birbirinden farklıdır. Besinin cinsine göre içerdiği besin öğelerinin çeşidi
değiştiği gibi miktarı ve kalitesi de değişiklikler göstermektedir. Örneğin;
taze sebze ve meyvelerde su miktarı daha fazla olup protein miktarı azdır; kurubaklagillerde
ise su miktarı az olu protein miktarı daha çoktur; yumurtadaki protein kalitesi
ise kurubaklagillerin protein kalitesinden daha yüksektir.
Besinlerin,
besin değerleri çeşitli laboratuvar analizleri ile tespit edilir. Bu analizler
sonucunda “besin bileşim cetvelleri” hazırlanmıştır. Belli başlı besin grupları
daha öncede bahsettiğimiz gibi et-yumurta - kurubaklagiller- yağlı tohumlar,
tahıl ve türevleri, süt ve türevleri, taze sebze ve meyveler, yağlar ve
şekerlerdir. Besin grupları ve bunların her birinden günde alınması gereken
miktarlar bilinir ve seçimler buna göre yapılırsa sağlıklı bir yetişkin birey tüm
besin öğelerine olan ihtiyacını karşılayabilir. Beslenme bilgisi yetersiz olan
kişiler bile besin gruplarını ve bunların günlük alınması gereken miktarını
kolayca öğrenebilir ve sağlıklı, dengeli beslenebilirler
Sağlıklı
beslenmek için dikkat edilecek hususlar
- Günde en az üç öğün düzenli yemek yemek: Vücut alışkın olduğu saatlerde, sindirim salgılarını daha iyi salgılar. Bu nedenle, günde en az üç öğün, saatinde yemek yemeliyiz. Uzun süren açlıklardan kaçınılmalı, azar azar sık sık beslenme alışkanlığını edinmeliyiz.
- Fazla sıcak ve fazla soğuk yiyip içmemek: Fazla sıcak ve fazla soğuk sindirim salgıların salgılanmasını zorlaştırır ve etkilerini azaltır.
- Stres ve yorgunluk hallerinde yemek yememek: Stres ve yorgunluk halinde,
- sindirim sistemimiz salgıları düzensiz salgılar. Gıdaların sindirimi zorlaşır.
- Temiz bir ortamda yemek yemek: Yemek yenilen ortam ne kadar temiz ve düzenli ise, gıdaları yiyip içmek de o kadar zevkli olur ve sindirim sistemimiz salgıları daha etkili salgılar.
- Gıdaları iyice çiğnedikten sonra yutmak: Sindirim ağızda başlar. Bu nedenle gıdaları iyice çiğneyip ağızdaki sindirim salgıları ile muamele edildikten sonra yutulmalıdır. Bazı gıdalar ağızda yeterli çiğnenmeden yutulurlar ise kesinlikle sindirilemezler.
- Bir öğünde mideyi 1 lt. den fazla doldurmamak: Midenin hacmi,1–1,5 lt. civarındadır. Mide 2/3 den fazla doldurulursa gıdaların sindirimi zorlaşır. Kalp yorulur, mide deforme olur.
- Akşam yemeğini uyku saatinden en az 2 saat önce yemek: Mide uyku halinde iken sindirim salgıları salgılamaz. Bu nedenle akşam yemeklerinden sonra en az 2 saat uykuya yatılmamalıdır. Mecbur kalınırsa meyve, meyve suyu, çorba gibi kolay sindirilebilen ve mideyi çabuk terk eden gıdalar yenilip içilmelidir.
0 yorum:
Yorum Gönder